İnsanlığı derinden etkileyen katkıları olmasına rağmen bu adam ne okullarda fen derslerinde anlatılır ne de adı filmlerde geçer. Son yıllarda değeri günden güne anlaşılsa da yaşadığı dönemde -tıpkı Nikola Tesla'ya da yapıldığı gibi- ciddi haksızlıklara uğrayan ve değeri geç anlaşılan bir dahidir Alan Turing.
Bugün 23 Haziran bu büyük dehanın doğum günü, onun hakkında yeni şeyler öğrenmek için ne de güzel bir gün...
Daha küçük yaşlardayken öğretmenleri, Turing’in oldukça zeki, öğrenme isteğiyle dolu ve özellikle de matematik konusunda çok yetenekli olduğunu fark ederler.
Daha sonra Alan, arkadaşının okulun bitimine birkaç hafta kala tüberkülozdan ölmesi üzerine hayata olan inancını kaybedecektir.
Okullarında yaptığı derecelerin ve dikkat çeken makalelerinin ardından Turing makinesi kavramını ortaya atar. Bugün modern işlemcilerin yaptığı her tür hesaplama bu makine ile yapılabilmektedir.
Eğer denek, karşısındakinin makine olduğunu anlayamazsa, makinenin bir nevi “düşünme” yetisine sahip olduğu söylenebilir.
Geçtiğimiz yıl yazılan bir bilgisayar programı 13 yaşındaki bir çocuğu taklit etmek için hazırlandı ve Turing testi ilk defa geçildi.
Bu bilgisayar yazılımı, Turing’in söylediği gibi 5 dakikalık bir yazışmada, sorgulayan insanların yüzde 30’una kendisinin bir insan olduğuna inandırmayı başardı.
CAPTCHA (Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart)
CAPTCHA ile bilgi girişlerinin kötü niyetli kişilerin yazdığı programlar tarafından otomatik olarak yapılmasının önüne geçilmesi amaçlanır.
Bu algoritmayı çalıştıracak bir cihaz henüz ortada olmadığı için eline bir kağıt ve kalem alarak kendisi bilgisayarın yerine geçer ve adım adım yazdığı algoritmayı işleterek Allick Genie ile satranç oynar. Oyun sırasında beynini tamamen bir işlemci gibi kullanan Turing her bir hamleyi yarım saatte yapar ve bu oyun tarihe ilk Bilgisayarlı Satranç Oyunu olarak geçer.
O yıllarda eşcinsel olmanın ve bunu açık açık ifade etmenin cezası acımasızcadır.
1885 ve 1967 yılları arasında Britanya Hukuku gereğince yaklaşık olarak 49.000 homoseksüel erkek ahlaksızlık nedeniyle mahkum edildi.
Hadım edilmeyi seçen Turing’e mahkeme kararı ile yüksek dozda kadınlık hormonları enjekte edilir.
Yenilikçi ve sıradışı Turing günbegün ortadan kaybolmaya başlamıştır.
Vücudundaki ve zihnindeki bu değişiklikler yetmezmiş gibi bir de İngiliz gizli servisi Turing’i göz altına alır. Eşcinselliği nedeniyle daha güvenilmez, şantaja daha açık olduğunu düşünürler. Her hareketi izlenir, rapor edilir hale gelir.
50 yıldan fazla devlet sırrı olarak kalmıştı.
Önceki maddelerde yer alan robotun elindeki elmayı da gözden kaçırmış olabilirsiniz.
Apple'ın logosu hakkında farklı iddialar olsa da bilgisayar, ısırık ve renk detayları bu olasılığı daha güçlü kılıyor.
Film boyunca Alan Turing’den hiç bahsedilmez, filmin hiçbir sahnesinde adı geçmez.
Alan Turing'i Benedict Cumberbatch canlandırıyor.
Unutmayın ki şu an bu yazıyı da onun geliştirdiği fikirlerin bilgi işlem uygulamalarında vücut bulmuş halleri sayesinde okuyabiliyorsunuz.
Kavramsal olarak ortaya attığı fikirler ölümünden yıllar sonra bile yapay zekadan nano-teknolojiye, moleküler biyolojiden matematiğe kadar her alanda hala geçerli, hala kullanılmaktadır.
Kaynaklar:
Alan Turing - Vikipedi | UNUTULMUŞ BİR DAHİ: ALAN TURING | Matematikle Savaş Kazanan Adam - Dünyalılar | Steve Jobs’un Isırık Aldığı Elma | FOCUS | Turing Testi | The Imitation Game (2014)
Henüz okumadıysanız değeri sonradan anlaşılmış bir diğer dahi: Nikola Tesla