23 Maddeyle Canlı Canlı Kumlara Gömülmüş Gözü Yaşlı Bir Tarih: Yasaklı Sanat Çölü Eserleri

SSCB'nin kurulmasından sonra Orta Asya'da sanat faşizminden kurtulabilen özgün eser sayısı çok azdı. Birliğin, demir yumrukla yönetildiği uzun dönemde özgün fikirlere ve sanatçılara pek müsamaha edilmemiş, bir çok eser bulundukları yerde yakılmış, eser sahipleri ise oracıkta infaz edilmişti. 1960'lı yılların sonuna doğru ortaya çıkan Sosyalist Avangart gibi sanatsal doktrinlere değin, sanatçılar, Marksist bir bakış açısıyla yalın ve halkı temsil eden eserler üzerine çalışmak zorunda kalmışlardır. Natürmort ve kişisel portreler gibi elde olanı temsil üzerine kurulu bu yapı dışına çıkabilen eserleri kurtarmak ise bir arkeoloğun hayat amacı olmuştu.

1. Igor Savitsky, özellikle Lenin ve Stalin'in uyguladığı sanat faşizminden binlerce sanat eserini kurtarmayı başarmış bir sanat sevdalısıdır.

2. Devlet bünyesinde çalışan bir arkeolog olan Savitsky, arkelolojik araştırmalara ayrılan devlet bütçesini kullanarak birçok eseri toplamak için geniş bir ağ kurmuştur.

3. Toplanan eserleri KGB'nin casus gözlerinden uzak bir çölün ortasına gizlemiştir.

4. Günümüzde müzeye çevrilen gizli galeri, Özbekistan sınırları içerisinde bulunan özerk Karakalpakistan Bölgesi'ndedir.

5. Başkent Nukus'un dışında bulunan müze, Savitsky ve arkadaşlarının hayatları pahasına topladıkları binlerce eserden oluşmaktadır.

6. Müzede Sovyet döneminin en özgün eserlerini barındırmaktadır.

7. Ayrıca müzede toplamda 90.000'e yakın eser bulunur.

8. Kilimden heykele, grafik çalışmalardan resimlere kadar her kategoride eser bulmak mümkündür.

9. Birçok eser SSCB dönemine ait fakat 18. yüzyıl öncesinden bazı eserler de mevcut.

10. Kimi eserlerin sahipleri bilinmemekle birlikte, adı bilinen sanatçıların bir çoğunu dünya hiç duymamıştır.

11. Eserler Özbekistan, Kazakistan, Karakalpakstan gibi eski Sovyetler Birliği ülkelerinin çeşitli bölgelerinden toplanmış.

12. Müze, galeriyi Antik Harezm, Karakalpak Halk Sanatı, Karakalpak Modern Sanat, Özbek Avangart ve 20. yüzyıl Rus Avangart kategorileri altında toplamış.

13. Özellikle resim üzerinden örneklemek gerekirse Alexander Volkov gibi sanatçıların kübist eserleri Gerasimov'un "Sosyalist Avangart" sanatsal doktrinine uygundur.

14. Gerçi bu sanatsal doktrin adından anlaşılabileceği üzere sosyalizm odaklı olduğundan dolayı bazı alanları kapsamakta yetersizdir.

15. İslamın görsel sanatlara özellikle resim üzerine negatif görüşlerinin geniş kitlelere erişmesinden önce birçok müslüman sanatçının özgün eserleri bu koleksiyonda yer almaktadır.

16. Koleksiyonda, ilgi çekme amacı güdülerek Pablo Picasso ile çağdaş olan marksist sanatçılar ve anti-emperyalizm ile örtüşen çalışmalar ön plana çıkarılmaya çalışılmış.

17. Bunların haricinde politika ve keskin çizgilerle ayrılmış akımlardan uzaklarda kendi çizgisini belli eden yüzlerce eseri barındırdığını es geçemeyiz.

18. Başlık, adını bu isimle sunulan belgeselden alıyor. 2010 yılında yayınlanan belgeselin odağında Igor Savitsky'nin biyografisi ve Nukun Müzesi var.

19. Birçok isimsiz sanatçıya sahip eser olmasının bir sebebi de bu insanların çoğunun hiç eğitim görmemiş olması...

20. ...ve çoğunun ilk sovyet kıtlığında veya İkinci Dünya Savaşı'nda hayatlarını kaybetmiş olmalarıdır.

21. Bu koleksiyonda her ne kadar vurgulanmasa da, Türk kökenli sanatçıların çoğunlukta olması bizleri gururlandırmaktadır.

22. Georges Braque'dan önce, nesneleri sanki çevresinde dolaşıyorlarmış gibi, birkaç bakış açısından;

23. Cepheden, yandan, üstten, alttan bakarak aynı imge üzerinde gösterecek şekilde resmeden Özbek bir çobanın eserleriyle karşılaşmak paha biçilemez

Bonus: The Desert of Forbidden Art (Fragman)

Popüler İçerikler

Gazeteci Fulya Öztürk'ün Azerbaycan Milletvekiline Ağladığı Anların Beden Dili Analizi Çok Konuşuldu
Asgari Ücretin Açıklanmasından Sonra Cumhurbaşkanı’na Mesaj Atan Kadir İpek Gözaltına Alındı
Wanda Nara ile Yasak Aşk Yaşadığı Öne Sürülen Keita Balde Sivasspor'dan Gönderildi