Kış gündönümü olarak bilinen 21 Aralık'ta yılın en uzun gecesi yaşanır. Güneş ışınlarının Oğlak Dönencesi'ne dik geldiği an olarak da bilinen tarihle beraber Kuzey yarımkürede günler uzamaya, güney yarımkürede kısalmaya başlar. Bu tarihin yaklaşmasıyla birlikte merak eden kişiler '21 Aralık en uzun gece hangi gün, en uzun gece ne zaman? ' soruları yanıt aramaya başladı. Peki, 21 Aralık en uzun gece hangi gün, en uzun gece ne zaman? İşte ekinoks tarihleri haberimizde...
21 Aralık en uzun gece öncesi araştırmalar hız kazandı. Bu tarih bazı ülkelerde kuzey yarımkürede kışın, güney yarımkürede yazın başlangıcı sayılırken öte yandan Güneş ışınlarının Oğlak Dönencesi'ne dik geldiği an olarak da bilinmektedir. Peki en uzun gece hangi gün? İşte ekinoks tarihleri...
Sanılanın aksine gün dönümleri sabit bir günde değildir. Gün dönümü tarihleri yıllara ve ülkenin yerel saatine göre değişebilir. Kuzey yarıkürede kış gün dönünü genel olarak 21 Aralık tarihinde gerçekleşir. Ancak yılına göre 20, 22 hatta 23 Aralık da olabilir.
En uzun gecenin farklı tarihlere denk gelmesinin nedeni takvim sistemi ile Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüş süresi arasındaki farklılıktan kaynaklanmaktadır. Gökbilimde Güneş'in ilkbahar noktasından art arda iki geçişi arasındaki süre yani 1 yıl 365 gün 5 saat 48 dakika 46 saniyedir. Ancak Türkiye dahil pek çok ülkede kullanılan takvime göre takvim artık yıl haricinde tam olarak 365 gündür. Aradaki bu saat farkından dolayı gündönümlerinin denk geldiği gün de yıldan yıla 365 günlük takvimin farklı bir gününe denk gelmektedir.
Kuzey yarım kürede Oğlak dönencesine güne ş ışıklarının dik geldiği 21 Aralık'ta en uzun gece yaşanacak ve geceler kısalmaya başlayacak. 21 Aralık'ta ülkemizde en uzun gece ise Kuzey'deki Sinop'ta yaşanacak.
Ekinoks, güneş ışınlarının Ekvator'a dik vurması sonucunda aydınlanma çemberinin kutuplardan geçtiği an. Gündüz ile gecenin eşit olması durumudur. İlkbahar ve sonbaharda olmak üzere yılda iki kez tekrarlanır.
Ekinoks sözcüğünün kökeni Latince aequus (eşit) ve nox (gece) sözcüklerinin birleşimi olan aequinoctium sözcüğüne dayanır.
23 Eylül durumu: Kuzey ve Güney Yarım Küre, Güneş ışınları öğle vakti Ekvator’a 90°'lik açı ile düşer. Gölge boyu Ekvator’da sıfırdır. Güneş ışınları bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre’ye dik düşmeye başlar. Bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre’de gündüzler, gecelerden uzun olmaya başlar. Kuzey Yarım Küre’de ise tam tersi olur. Bu tarih Güney Yarım Küre’de İlkbahar, Kuzey Yarım Küre’de Sonbahar başlangıcıdır. Aydınlanma çemberi kutup noktalarına teğet geçer. Bu tarihte Güneş her iki kutup noktasında da görülür. Dünya’da gece ve gündüz birbirine eşit olur. Bu tarih Kuzey Kutup Noktası’nda altı aylık gecenin, Güney Kutup Noktası’nda ise altı aylık gündüzün başlangıcıdır.
21 Mart durumu: Kuzey ve Güney Yarım Küre, Güneş ışınları öğle vakti Ekvator’a 90°'lik açı ile düşer. Gölge boyu Ekvator’da sıfırdır. Güneş ışınları bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre’ye dik düşmeye başlar. Bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre’de geceler, gündüzlerden uzun olmaya başlar. Kuzey Yarım Küre’de ise tam tersi olur. Bu tarih Güney Yarım Küre’de Sonbahar, Kuzey Yarım Küre’de İlkbahar başlangıcıdır. Aydınlanma çemberi kutup noktalarına teğet geçer. Bu tarihte Güneş her iki kutup noktasında da görülür. Dünya’da gece ve gündüz süreleri birbirine eşit olur. Bu tarih Güney Kutup Noktası’nda altı aylık gecenin, Kuzey Kutup Noktası’nda ise altı aylık gündüzün başlangıcıdır.
Kuzey Yarıküre'de yaklaşık olarak 21 Mart İlkbahar Ekinoksu - 23 Eylül Sonbahar Ekinoksu'dur.
Güney Yarıküre'de yaklaşık olarak 21 Mart Sonbahar Ekinoksu - 23 Eylül İlkbahar Ekinoksu'dur.
21 Mart (ekinoks) : Gece ve gündüz eşit olur, bizim bulunduğumuz kuzey yarım kürede ilkbahar başlarken güney yarımküre sonbahara girer.
21 Haziran (Yaz gündönümü): Yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesinin yaşandığı zamandır. Bir diğer adı da Yaz gündönümüdür. Kuzey yarım kürede yaz başlarken güney yarım kürede kış başlar.
23 Eylül (ekinoks): Gece ve gündüz eşit olur. Kuzey yarımkürede yaz biter, sonbahar başlar. Güney yarımkürede ise bahara geçiş olur.