World Population Review'de yayımlanan makalede ülkelerin 2022 yılı verilerine göre ifade özgürlüğü oranları açıklandı. Veriler, Küresel Demokrasi Durumu Endeksleri, Uluslararası Demokrasi ve Seçim Yardımı Enstitüsü tarafından yürütülen ve 165 ülkede demokratik özgürlükle ilgili 116 göstergeyi takip eden veri tabanı ile yapılan ölçüldü. Bakalım, 2022 yılını geride bırakırken hangi ülkeler ifade özgürlüğü konusunda sınırlayıcı olmuş?
Günümüzde sosyal medyanın varlığı ile ifade özgürlüğü yalnızca sözlü iletişimle sınırlı değildir. Yazılı iletişim, sosyal medya gönderileri (Facebook, TikTok, YouTube), sanat (fotoğraf, sahne oyunları, müzikal) gibi diğer ifade biçimlerini de kapsar.
Ancak uygulamada bazı ülkeler ifade özgürlüğünü koruyor, bazıları önceliğini azaltıyor ve bazıları da tamamen bastırıyor.
İfade özgürlüğü iftira tahrik, telif hakkı ihlali, ticari sırlar ve başkalarına zarar verecek bir eylemi teşvik edemez. Bir kişi müstehcen materyaller yapamaz veya dağıtamaz. Tehditler, ırkçı konuşmalar ve diğer etnik veya dini açıdan hoşgörüsüz ifadeler de geniş çapta hoş karşılanmaz. Hatta bazı ülkelerde ve durumlarda yasal olarak dava edilebilir.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da ülkelere göre ifade özgürlüğü verileri GSDI iş birliği ile tespit edildi. GSDI endeksine göre, 165 ülkede demokratik özgürlükle ilgili 116 göstergeyi takip eden veri tabanı ile yapılan ölçümler yapıldı.
Yanı sıra çalışmada, hükümetlerin medyayı sansürleyip sansürlemediği, kişinin kişisel kültürünün ifadesinin bastırılıp bastırılmadığı ve hem erkeklerin hem de kadınların toplum içinde kendilerini ifade etmekte rahat hissedip hissetmedikleri de dahil olmak üzere ifade özgürlüğü merkezli sekiz gösterge kullanıldı.
Kanada ve ABD'nin de nispeten ifade özgürlüğü konusunda vatandaşlarına hak tanıdığı ancak Türkiye'nin 0,20 ila 0,29 değerleri arasında baskılayıcı ülkeler arasında yer aldığı görüldü.
Külliyen yalan, yalakalık yapmak istiyorsan hislerini ifade etmekte özgürsün bu ülkede... Onun haricinde doğruları konuşacaksan o endeks bırak 0,20'yi en az 0,85 - 0,90 olmalı. Çinde bile bu kadar medya baskısı yok...
Haritada da belli zaten, Türkiye boydan boya kıpkızıl. Kime neyi boyayıp satıyorsun?