2020 yılından bu yana önce pandemi sonra ekonomi modelindeki değişimle hem finans piyasaları hem de enflasyondaki yükselişler kimlere para kazandırdı?
2020 Yılında Aldıklarınızın Değeri Şimdi Ne Oldu?
1
2020'de başlayan pandemi, giderken dünyaya bir enflasyon hatıra bıraktı. 2021 sonunda değişen ekonomi modeli enflasyonu resmen kucakladı.
2020 Mart ayında Türkiye'de de resmen vaka görülmesiyle başlayan pandemi hayatlarımızda köklü değişiklikler yaparken, dünyada hükümetlerin havadan dağıtıkları paralar enflasyonu körükledi. Türkiye'de de 2021 yılında başlayan yeni ekonomi modeli uygulaması da enflasyonda yükselişe neden olup piyasa diğer dengelerini de şaşırttığından bir çok yatırım enstrümanı yüksek getiriler sundu. Yatırım enstrümanı olmayan bir çok alanda da getiriler yüksek oldu.
2020 yılının ilk günlerinde 1.517 dolar olan ons altın, bugünlerde 1.833 dolar seviyesinde fiyatlanıyor. Dolar kuru üzerinden gitmek yerine gram altın üzerinden gidelim ve 2020'de 100 bin TL ile altın alsaydınız şimdi ne olurdu bakalım?
Gram altın 2020 yılının ilk gününde 290 TL olurken, 100 bin TL'lik altın alındığında 345 gram altın alabiliyorken, o gün aldığınız diyelim bugünkü karşılığı 383 bin 640 TL ya da o gün almadınız diyelim bugün 100 bin TL ile 90 gram altın alabiliyorsunuz.
Dolar, 2020 yılına TL karşısında 5,95 seviyesinden başlıyor. 100 bin TL ile o gün alınan 16 bin 807 doların değeri bugün 317 bin 400 TL olurken, bugün 100 bin TL ile dolar almak isteseniz 5 bin 296 dolar alabiliyorsunuz.
Not: Güncel kur 18,8850 üzerinden alınırken, dolar enflasyonu değerlemeye katılmamıştır.
TCMB Konut Fiyat Endeksi üzerinden gidince 2020 yılı Ocak ayında 100 bin TL'ye alınan bir ev Türkiye ortalamasında (120,9 endeks üzerinden) bugün (2022 Aralık itibarıyla 662,5 endeks üzerinden) 548 bin seviyesinde görünüyor.
Sahibinden Emlak Endeksine göre de 2020 Ocak ayında İstanbul'da satılık metrekare fiyatı 3 bin 706 TL görünüyor. 100 bin TL'ye alınan 27 metrekarelik(!) evin fiyatı an itibarıyla (25 bin*27m2) 675 bin olarak görünüyor.
Şimdideyse İstanbul'da 100 bin TL ile 4 metrekarelik bir ev alabiliyorsunuz.
Otomobil fiyatları da ev fiyatları gibi ihtiyaçtan yatırıma evrilenlerden, pandemide çip kriziyle başlayan süreçte üretim ve tedarik sıkıntıları sonrasında kur kriziyle sürdü. Sıfır araca ulaşamayan ikinci el arabalara koştu, dengeler bozuldu.
2020 yılının başında sıfır Volkswagen Polo, Toyota Yaris, Peugeot 301, Citroen Ellysee, Opel Corsa gibi araçları sıfır fiyatına 100 bin TL'nin biraz üzerinde alabiliyordunuz. Ancak diyelim ki fazla para vermek istemedik 100 bin TL'nin altında olan Dacia Sandero, Fiat Panda, Renault Symbol aldık.
2020 model bu araçların şimdi 'ikinci el' fiyatları hasar ve km durumuna göre değişirken, Dacia'da ortalama 500 bin, Fiat 450 bin , Renault'da 440 bin TL gibi seviyelerde görülüyor.
BİST 100 endeksi 2020 yılına 1.149 seviyesinden başlarken, bugün (2 Mart 2023) 5.340 seviyelerinde. Endekste de işlem yapabilirdiniz ancak biz hisselere bakalım.
En yüksek piyasa değeri olan ve en yüksek işlem hacmi olan ilk iki hisseyi alalım istedik. Hacim bazında Türk Hava Yolları ve Tofaş, piyasa değerinde de Sasa Polyester ve Koç Holding. 2020 yılı başında bu hisselerden 100 bin TL'lik alsaydık;
KCHOL, 2 Ocak 2020'de 19,03 seviyesinden güne başlarken, bugün 82,10 TL'den işlem görüyor. 2010 yılından bu yana, TOASO gibi her yıl temettü veriyor, eklemedik ama bu yıl oran henüz açıklanmadı. 5 bin 255 lotumuz şu anda 431 bin 435 TL ediyor.
SASA - (2 Ocak 2020-2,87) 2020'de 34 bin 843 lot alırken, 2021 ve 2022'de bedelsiz bölünmelerle (fiyatların içinde olup, hisse artışları eklenmiştir.) yaklaşık 94 bin lot olan hissenin fiyatı da 113 TL'den hesapla şu dönem 10 milyon 622 bin TL ediyor.
THYAO, 2 Ocak 2020'de 14,50 TL'den 100 bin TL'lik 6 bin 897 adet hissemiz bugün 144,40 TL'den 995 bin 927 TL ediyor.
TOASO almış olsaydık, 2 Ocak 2020'de 19,65 TL'den 100 bin TL'ye aldığımız 5 bin 89 lot, 191,50 TL'den 974 bin 543 TL ediyor. (Her yıl verdiği temettüleri eklemedik hesaba!)
2020 yılı ilk günlerinde 7 bin 347 dolar olan bir Bitcoin'den o günkü kurla (5,95 üzerinden) 2,3 adet alabildiğimiz üzerinden gidersek, 2021'de 64 bin doların üzerindeyken heyecanlanıp satmadıysak, 23 bin 396 dolar üzerinden 1 milyon 15 bin 947 TL'ye çıkıyor.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir.
Varlık Fonu Destekli Düşmeyen Borsa, Merkez'in KKM Uyarısıyla Yükselmeyen Dolar
Konut, Yatırım Aracına Dönüşünce Ev Fiyatlarındaki Artış Ekonomiyi Alt Üst Ediyor
İş Zıvanadan Çıktı: Araba Fiyatları Nasıl Yükseliyor?
5 sene öne 100 bine mal olan ev şu anda 1.7 milyon oldu. Ondan vaz geçtim. 7 ay önce 60 bin liraya aldığım arabaya dün 140 binlira verdiler. Araba dediysem de 2002 Bravo. öyle uçan kaçan bir arabada değil