Türkiye, 1923 yılında Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kurulduğundan bu yana cumhuriyetle yönetiliyor. 2018'de yaşanan anayasa değişikliği ile birlikte son cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra başbakanlık kalktı ve cumhurbaşkanlığı yönetim sistemi ile yönetiliyoruz.
1923 yılından günümüze yakın tarihimizde görev yapan bütün başbakanların yer aldığı bir liste hazırladım bugün.
Başbakan, parlamenter sistem ile yönetilen toplumlarda yürütmenin başı olan ve devletin atacağı adımlara karar veren kişi anlamına gelmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti'nde de parlamenter sistem uygulanırken (1923-2018) yürütme yetkisi ve ülke adına karar alma halk tarafından seçilen başbakanın göreviydi. Hükûmeti ve hükûmetin icraatlarını yönetmekle sorumluydu. Türkiye'de her 4 yılda bir gerçekleşen genel seçimlerin sonucunda Başbakan, 4 yıl süre ile seçilirdi. Erken seçimler ve yakın geçmişte yaşanan siyasi olaylar neticesiyle bu süreler değişiklik göstermiştir.
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı İsmet İnönü'dür. Art arda olmamak üzere Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatına kadar iki kez başbakanlık görevi yürütmüştür.
*Yukarıdaki fotoğrafta en sağda yer almaktadır.
*Vekaleten 1 günlük başbakanlık yapmıştır.
*Vekâleten görev almıştır.
İsmet İnönü Hükumeti’nin 13 Şubat 1965 günü yapılan bütçe oylamasında düşürülmesiyle, ülke yeniden hükumetsiz kalmış durumdaydı.
*Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, zaman geçirmeden bu boşluğun doldurulmasını istiyordu. Çankaya’daki zirve toplantısında, Süleyman Demirel’in en büyük siyasi partinin genel başkan olarak başbakanlığının kabul etmemesi üzerine diğer liderler susmak zorunda kalmışlardı. Nitekim üç günlük bir başbakan arayışından sonra ilk Cumhuriyet Senatosu Başkanı olan Suat Hayri Ürgüplü’ye hükumeti kurma görevi verildi. Bu hükumet, yürütme organı olarak geçiş döneminin karmaşık günlerinde ülkeyi genel seçimlere sağlıklı bir biçimde götürebilmek amacıyla kurulmuştu.
12 Mart 1971 Muhtırası'nın ardından CHP'den ayrılması koşuluyla hükûmeti kurmakla görevlendirildi. 26 Mart 1971 tarihinde kurduğu askeri cunta hükumeti 3 Aralık 1971 tarihinde istifa etti. Yeniden hükûmeti kurmakla görevlendirildi; kurduğu 34. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti 22 Mayıs 1972 tarihine kadar işbaşında kaldı. 1977 yılına kadar Cumhuriyet Senatosu'nda kontenjan senatörü olarak görev yaptı.
2. Erim Hükûmeti'nde Ticaret Bakanı olarak siyasi hayata girdi. Melen Hükûmeti'nde de yerini korudu. 1972 yılında Ticaret Bakanı iken, zamanın Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından Senato üyeliğine atandı. Melen Hükûmeti çekilince Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Adalet Partisi'nin ortak adayı olarak 36. Türkiye Hükûmeti'ni kurdu.
1973 seçimleri sonucunda hiçbir partinin tek başına hükûmet kurmak için yeterli çoğunluğu sağlayamaması üzerine Şubat 1974 tarihine kadar işbaşında kaldı. Bülent Ecevit başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi – Millî Selamet Partisi koalisyonunun gerçekleşmesi üzerine görevi Bülent Ecevit'e devretti. 1976 yılında Kontenjan Senatörlüğü sona erdi.
1974 yılında Kontenjan Senatörü seçildi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin Milli Selamet Partisi ile kurduğu koalisyon hükûmetinin istifasından sonra 17 Kasım 1974 tarihinde partiler üstü hükûmeti kurmakla görevlendirildi. Oluşturduğu hükûmet için TBMM'de yapılan güven oylamasında, 450 milletvekilinden yalnızca 18'inin lehinde oy kullanması dolayısıyla güvenoyu alamamasına karşın 31 Mart 1975 tarihine kadar başbakanlık yaptı.
*Anavatan Partisi'nde Turgut Özal'ın cumhurbaşkanı seçilmesi nedeniyle vekaleten görevi devralmıştır.
*Vekaleten görev almıştır.
Türkiye Cumhuriyeti'nin son başbakanı Binali Yıldırım olmuştur.
aralarında fark var askeri darbe sonucu olanlar ve halkın değil tiyyipin seçtiği son ikisi için seçilmiş denilemez
Tansu Çiller #34 Doğru Yol Partisi olacaktı. Anap yazılmış.
lan tayyibin başbakan olduğu günleri özledim hayat çok güzel ve basitti