ANKARA (AA) - Türkiye, Meksika, Endonezya, Güney Kore ve Avustralya Dışişleri Bakanlarının katıldığı '18. MIKTA Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ardından yayımlanan ortak bildiride, 'Myanmar'daki son siyasi durumdan endişe duyuyoruz ve hukukun üstünlüğü, iyi yönetişim, demokrasi ilkeleri ve anayasal hükümete bağlılık çağrısında bulunuyoruz.' ifadesi kullanıldı.
MIKTA ifadesi, katılımcı ülke isimlerinin ilk harflerinden oluşuyor. MIKTA'nın katılımcı ülkeleri Türkiye, Meksika, Endonezya, Güney Kore ve Avustralya'nın katılımıyla video konferans yöntemiyle düzenlenen '18. MIKTA Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ardından ortak bildiri yayımlandı.
Güney Kore Dışişleri Bakanı Kang Kyung-wha'nın başkanlık ettiği toplantıyla Güney Kore'nin yıl boyunca devam eden MIKTA Dönem Başkanlığı'nın sona erdiği belirtilen bildiride, kurulduğu 2013'ten itibaren MIKTA'nın her biri kendine özgü kültürel ve tarihi geçmişe sahip bölgelerden 5 ülkeyi bir araya getirmesinin memnuniyetle not edildiği ifade edildi.
Bildiride, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını dahil ülkelerin tek başına hareketiyle çözülemeyecek küresel sınamalar karşısında, bu ortak kararlılığın her zamankinden daha büyük önem arz ettiğine işaret edilerek çok taraflılığa olan bağlılık bir kez daha teyit edildi.
Karşı karşıya kalınan ortak sınamalara etkili karşılık vermek için Birleşmiş Milletler (BM) sistemi ile Kovid-19 Araçlarına Erişimi Hızlandırıcılar ve Kovid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı (COVAX) mekanizması gibi girişimlere desteğin yinelendiği kaydedilen bildiride, BM Genel Kurulu Başkanı Volkan Bozkır'ın MIKTA'nın öncelikleriyle uyumlu çok taraflılık vurgusunun memnuniyetle karşılandığı belirtildi.
Bildiride, 'Kovid-19'un ortaya çıkardığı zorluklar karşısında BM Genel Kurulu'nun etkin ve verimli şekilde çalışması için iş birliği yapmaya hazırız.' ifadesine yer verildi.
MIKTA ülkelerinin, Kovid-19'a karşı kapsamlı aşılama dahil en iyi uygulamaları paylaşmaya ve iş birliği yapmaya devam edeceği vurgulanan bildiride, 'Hiçbir ülkenin geride kalmamasını teminen herkes için güvenli, uygun fiyatlı ve etkili Kovid-19 aşılarına eşit erişim ve dağıtım çağrısında bulunuyoruz. Böylelikle tüm paydaşları, bu konuda uluslararası iş birliğini daha da güçlendirmeye çağırıyoruz.' değerlendirmesinde bulunuldu.
Bildiride, çok taraflı sağlık güvenliği inşasında, Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) ve Tek Sağlık yaklaşımının uygulamaya geçirilmesi, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 73.1 sayılı 'Kovid-19'a Mukabele' kararının bağımsız değerlendirmesi ve örgütün güçlendirilmesine bağlılığın yinelendiği kaydedildi.
- Sürdürülebilir kalkınmanın önemine dikkat çekildi
Bildiride, sürdürülebilir kalkınma konusunda elde edilen zorlu kazanımların salgın nedeniyle tersine dönmesi riskinin farkında olunduğuna değinilerek '2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi'ne sarsılmaz bağlılığın bir kez daha teyit edildiği ifade edildi.
MIKTA ülkelerinin 'Sürdürülebilir Kalkınma için Yaratıcı Ekonomi Uluslararası Yılı 2021'i uygulamakta kararlı olduğu belirtilen bildiride, salgın sırasında kalkınma iş birliği projelerinin uygulanmasında yaşanan ortak zorlukların değerlendirilmesi amacıyla kalkınma iş birliği ajansları arasında ilk toplantının düzenlenmesinin memnuniyetle karşılandığı vurgulandı.
Bildiride, şunlar kaydedildi:
'Kuraklık, çölleşme, biyolojik çeşitliliğin kaybı, kıtlık, susuzluk, orman yangınları ve deniz seviyesinin yükselmesi dahil gezegenin karşı karşıya olduğu artan zorluklar göz önüne alındığında, iklim değişikliği ve felaket risklerinin olumsuz etkilerine karşı doğal çevrenin sürdürülebilirliğini, uyum ve dayanıklılığını artırmak amacıyla araştırma, yenilik ve altyapıya daha fazla yatırım yapmak da dahil daha iyisini inşa etme ve daha güçlü toparlanma için çalışacağımızı yineliyoruz. Sürdürülebilir kalkınma için sürdürülebilir üretim-tüketim modeline geçmek ve yüksek derecede sera gazı salınımı sorununu uluslararası iş birliğiyle çözmek için çabalarımızı artırmaya duyulan ihtiyacın altını çiziyoruz.'
Bildiride, insan haklarını korumanın ve geliştirmenin öneminin altı çizilerek salgının yükünü taşıyan, savunmasız durumdaki kadınlar, çocuklar, yaşlılar, engelliler, mülteciler, ülke içinde yerinden edilmiş kişiler, kayıt dışı ekonomide çalışanlar ve göçmenlere özel ilgi gösterilmesi gerektiği vurgulandı.
'Kore Yarımadası'nda kalıcı barış ve istikrarı sağlamanın tek yolu diyalog'
Merkezinde Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bulunacak şekilde evrensel, şeffaf, öngörülebilir, kapsayıcı, adil ve çok taraflı ticaret sisteminin teşvik edilmesinin ve güçlendirilmesinin vurgulandığı bildiride, salgının ticaret ve seyahatte yol açtığı aksaklıklar dikkate alınarak mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerin küresel pazarlara entegrasyonunun sağlanması ve girişimciliğin desteklenmesi çabalarının sürdürüleceği kaydedildi.
Bildiride, 2020'de 50. yılı kutlanan Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'nı (NPT) bir 'mihenk taşı' olarak kabul eden MIKTA ülkelerinin, nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya arayışına kararlı şekilde bağlı kalmaya devam edeceğine dikkat çekildi. Bildiride, şu ifadelere yer verildi:
'Kore Yarımadası'nda kalıcı barış ve istikrarı sağlamanın tek yolunun diyalog olduğu konusunda hemfikiriz ve Kore Yarımadası'nda barış, güvenlik ve refahı teşvik etmek ve hızlandırmak için Kore Cumhuriyeti'nin süregelen çabalarını memnuniyetle karşılıyoruz. Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni (KDHC), Kore Yarımadası üzerindeki istikrarsızlığı artırabilecek eylemlerden kaçınmaya ve diyaloğu sürdürme yolunda taahhütte bulunmaya çağırıyoruz. Ayrıca KDHC'ye, Panmunjom Deklarasyonu ile Pyongyang Ortak Deklarasyonu'nu tam ve hızlı şekilde uygulamaya ve Kore Yarımadası'nı nükleer silahlardan tamamen arındırmaya çağırıyoruz. KDHC hakkındaki tüm BMGK kararlarının tam olarak uygulanması için desteğimizi yeniden teyit ediyoruz. Kore Cumhuriyeti'ni, 70. yıl dönümünü anmak için Kore Savaşı'na asker gönderen 22 BM üyesi ülkenin katılımıyla 10 Kasım 2020'de Busan'da BM Gazi İşleri Gönderen Devletler Uluslararası Konferansı'nı organize ettiği için tebrik ediyoruz.'
- 'Myanmar'daki son siyasi durumdan endişe duyuyoruz'
Bildiride, Myanmar'da 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı gerekçesiyle düzenlenen askeri darbeye ilişkin 'Myanmar'daki son siyasi durumdan endişe duyuyoruz ve hukukun üstünlüğü, iyi yönetişim, demokrasi ilkeleri ve anayasal hükümete bağlılık çağrısında bulunuyoruz. Ayrıca Myanmar'daki tüm taraflardan itidal ve çözüm bulmak için diyalog içinde olmalarını talep ediyoruz.' değerlendirmesinde bulunuldu.
MIKTA ülkelerinin, Güney Kore'nin 2020'de MIKTA Dönem Başkanı olarak yaptığı liderlik için müteşekkir olduğu kaydedilen bildiride, '2021'de MIKTA üyeleri arasında daha fazla iş birliğini ve Avustralya liderliğinde devam edecek olan gelişmeleri sabırsızlıkla bekliyoruz.' ifadesine yer verildi.