''Tanrıların ve İnsanların Babası'' olarak anılan Zeus, zaman tanrısı olan Kronos'un oğluydu. Kronos Titanlar adı verilen bir tanrılar ailesine mensuptu. Zamanında yaptığı savaşlarla babasını devirmiş ve iktidarı eline almıştı. Kendisine de de aynı şeylerin yapılacağından korktuğu için yeni doğan bütün çocuklarını yutuyordu.
Zeus'un annesi ise Kronos'un kardeşi olan Rhea'ydı. Rhea çocuklarının bir bir gitmesine çok üzülüyordu. Zeus hariç 5 çocuğunu Kronos'a kurban vermişti.
En son Zeus'u doğuran Rhea, diğer çocukları gibi onu da Kronos'a kurban etmedi. Onu bir mağaraya götürüp sakladı ve Kronos'u sarhoş olduğu bir gün kandırarak kundağın içindeki bir taşı Zeus diye yedirdi.
Zeus babaannesi olan toprağın sahibi ana tanrıça Gaia tarafından büyütüldü. Gaia onu mağaralarından birinde kucakladı ve kalkan seslerini meydanlara salarak Zeus'un sesinin Kronos'a ulaşmasını engelledi.
Babaannesi Gaia'nın korumasında büyüyen Zeus artık iyice güçlü bir tanrı olmuştu. Annesi Reha ile görüşen Zeus artık babasıyla savaşmaya hazır hale geldi. Babasının devirmesi için ilk hamlesi ise babasının hapsettiği dedesi ve diğer tanrılar ile insanları kurtarmak olacaktı.
Babasının hapsettiği tüm bir nesli kurtaran Zeus, birkaç tanrı ile birleşti. O tanrılardan biri Kronos'u kandırıp ona içki içirdi. Midesi bulanan Kronos Zeus'un tüm kardeşlerini kustu. Böylece kardeşlerini kurtaran Zeus babasına karşı ilk savaşını başlattı.
Zeus'un kız kardeşi Demeter önce babasını toprak bir tabakanın içine aldı. Yarı baygın Kronos yüzü üstüne devrildi. Zeus'un yer altından çıkardığı insanlar ve tanrılar da mücadeleye başladı. Ancak Kronos'un muhafızları son anda yetişti ve Kronos'u kurtardılar. Önlemini önceden alan Zeus herkesi toplayıp yer altına sığındı. Zeus taraftarları (Olimposluluar) ve Kronos taraftarları (Titanlar) arasında büyük bir savaşın da fitili ateşlenmişti.
Bu sefer hazırlıklı olan Olimposlular bütün tedbirleri aldı. Titanlılar ise bir kurul topladı. Buraya başkanlık eden Kronos oldukça sert bir konuşma yaptı ve tüm tanrıları razı etti. Gaia ise büyük bir söz verdi. Eğer savaşı kaybederlerse oğlu Kronos'u kurtarmayacağına yemin etti.
Zeus'un oğlu Ares(Mars) her iki tarafın da hazır olduğunu görünce savaş borusunu çaldı.
11 yıl süren savaşın sonunda Titanlı olan tanrılardan Kronos ve Gaia hariç çoğu öldürüldü. Afrodit Kronos'un karnını yardı ve oraya büyük bir ceviz ağacı ekti. Büyüyen ağaç bir dağ oldu ve buna Olimpos dendi.
Gaia ise yenilgiyi hazmedemeyerek dağları yarattı ve kendini sonsuza dek oraya hapsetti.
Titanlardan cezalandırılmayan tek tanrı Zeus'un annesiydi. Çünkü o en başından beri gizli de olsa Olimposlulara yardım etmişti.
Kurtardığı tanrılar ona krallığı teklif ettiler ve ona yıldırımı hediye ettiler. Meşe dallarının arasında büyüyen Zeus gökten meşe yapraklarını yağmur gibi saçıp bir kutlama yaptı ve gelip bu yıldırımı aldı. Şimdi sıra görev dağılımını belirlemeye gelmişti. Zeus babası gibi olmayan adil bir tanrıydı. Kardeşleri Hades ve Poseidon'u çağırarak görevlerini paylaşmayı istedi.
Yıldırımların, yağmurların ve bereketin tanrısı Zeus'a gökler, ihtişamın ve depremlerin tanrısı olan Poseidon'a denizler ve son olarak gücün ve aklın tanrısı Hades'e ise yer altı düştü.
Her gün bir başka kadınla birlikte olan Zeus artık bu durumdan oldukça sıkıldı. Uzaklardan bir tanrıçayı gördü. Bu zamana kadarki gördüğü en güzel kadın belki de buydu. Kadın tanrıçanın kız kardeşi Hera olduğunu öğrendi. Kendini bir kuşa dönüştüren Zeus, Hera'nın kucağına kondu. Hera onu severken Zeus birden tanrıya dönüşür ve Hera'ya orada sahip olur. Ancak bu seferki bir çapkınlık değildir. Evlilikten kaçtıkça kaçan Zeus, Hera'yı eş olarak seçti.
Zeus ne babası ne de dedesi kadar baskıcı bir tanrı değildi. 12 kişilik bir Olimpos kurulu kurduktan sonra kendini insanların mutluluğuna adadı. Bereketin tanrısı olan Zeus yağmurlar yağdırıyor ve toprağa can veriyordu. Bu nedenle de tüm insanlar onu çok seviyorlardı. Kardeşlerinden Hades de en az onun kadar başarılıydı. Ancak Poseidon Atlantis'i yok edecek kadar bir ihtişam hırsına bürünmüştü. Zeus bunun kötü olduğu kanısına vararak Poseidon'u denizlere hapsetti.
Denizlerin tanrısı Poseidon'un iki dev oğlu vardı. Bunlar denizlerden sıyrılarak Zeus ve Olimposlulara savaş açtılar. Zeus pek sevmediği oğlu Ares'i bunların üzerine gönderdi. Ancak sadece kaba kuvvetten anlayan Ares biran kalkanını indirdi ve ağır bir yara aldı. Devler onu bir kutunun içine koyarak yanlarında götürdüler.
Çocuklarının henüz tecrübesiz olduğunu gören Zeus'un bu sefer kendisi savaşa girdi. Kısa zamanda iki devi de yer altına hapseden Zeus haberci olan çocuğunu Ares'i bulmak üzere görevlendirdi. Ares bulunduğunda perişan bir haldeydi.
Kötü bir halde bulunan Ares bunu babasının kendine kasıtlı olarak yaptığını düşündü. Asi ve huysuz olan bu tanrı her an savaş çıkarmak için hazır haldeydi. Babasının da onu pek sevdiği söylenemez. Ancak Ares'in düşmanlığı babasının sevgisizliğinden kat be kat fazlaydı. Bu yüzden ortalığı karıştırmak için Truva'ya doğru yola çıktı.
Truva kentinde Ares'in kandırdığı insanlar en güzel tanrıçayı seçmeye karar verdiler. Hera o zamana kadarki en güzel tanrıçaydı. Ama en güzel tanrıça olarak seçilen kişi Afrodit oldu. Bu duruma öfkelenen Hera onlarla savaşmak için Zeus'tan izin istedi. Ama Zeus onu göndermedi. Yerine hakkı yenen bir başka birini, Athena'yı gönderdi.
Athena savaş meydanına geldi. Ares ile Athena arasındaki savaş oldukça çetin olsa da akıllı olan Athena bütün savaş taktiklerini uygulayarak Ares'i esir alıp babasının yanına getirdi. Mitlerden alınan bir yazıya göre:
''Bulutları devşiren Zeus yan yan baktı, dedi ki; böyle ağlayıp durma dizimin dibinde dönek. Olimpos'ta oturan tanrılar arasında benim en tiksindiğim tanrısın sen !''
Oğlunu bir süreliğine Olimpos'tan kovan Zeus yine ona acıdı ve geri aldı. Ares bu sefer ılımlı bir teklifle geldi. Zeus'un kabul ettiği bu teklif artık Dünya'nın sakin bir yer olmasıydı.
Zeus tüm tanrıları dünyadan alıp gökyüzünün kapısını kapattı. Artık insanlara gerektiğinde yardım etmek üzere tepeden bakacaktı.
Zeus Yunan Mitolojisinin en önemli tanrısıdır. Roma mitolojisi de Yunan mitolojisi ile paralel gider. Roma'da tanrı Jüpiter ile eşittir. Mısır mitolojisinde ara sıra Horus ile ilişkilendirilir. Sümerlilerdeki Marduk ile çok büyük benzerlik taşır.
İskandinav mitolojisinde Thor'a denk düşer.